سوالات ماه مبارک رمضان "تالار معصومین و اصحاب"

شهر القیام (ماه قیام )

امام علی بن الحسین زین العابدین «ع» در صحیفه سجادیه  در دعای خویش هنگام ورود به ماه رمضان ، این ماه را «شهر القیام » نامیده اند . توفیق قیام در ماه مبارک رمضان خواسته معصومین (ع) بوده است و شیعیان را هم به سوی چنین دعایی دعوت می کرده اند . پیامبر گرامی «ص » هنگام ورود ماه رمضان می فرمود:

«حمد و ستایش خدایی را سزاست که ما را به وسیله تو ای ماه مبارک گرامی داشت ، بار خدایا ما را به روزه و قیام در این ماه ، نیرومند و توانا بگردان »

همچنین ایشان در خطبه ای در فضلیت ماه رمضان فرموده اند : ای مردم به تحقیق ماهی شما را فرا گرفت که در آن ماه شبی است که بهتر از هزار ماه است و این ماه، ماه رمضان است. خداوند در این ماه روزه را واجب کرده و ثواب قیام برای نماز مستحبی در شبی از این ماه را به اندازه نماز مستحبی هفتاد شب در غیر این ماه قرار داده است .(۶)

امام زین العابدین (ع ) فرموده اند : “خدایا روزه داری در این ماه رسیدن به آرزوی قیام در این ماه را نصیب من بگردان. (۷)

قیام در این ماه آنقدر ارزشمند و مهم است که امام زین العابدین (ع) در پایان ماه هنگام وداع با آن از خدا می خواهد توفیق قیام در ماه رمضان آینده را نیز به ایشان عنایت کند. اینکه ماه رمضان در بیان ائمه معصومین (ع) ماه قیام نامیده شده احتمال دارد به خاطر یکی از این موارد باشد.

۱ ـ برای آن که نمازهای مستحبی در شبهای آن بسیار خوانده می شود و سفارش زیاد بر خواندن آنها شده است. چنانکه بسیاری از علما فرموده اند خواندن هزار رکعت نماز در شبهای آن مستحب است.

پیامبر گرامی ( ص) هنگام ورود به ماه رمضان می فرمودند : “ بار خدایا برای ما در ماه رمضان برکتی قرار ده. ما را بر روزه آن و نمازهای آن یاری فرما و آنها را از ما بپذیر “(۸)

مرحوم علامه مجلسی در جلد ۹۷ بحار الانوار بابی جداگانه به همین نمازهای مستحبی ماه رمضان اختصاص داده.

۲ـ از آن جهت که چون سحور و خوردن سحری مستحب است و عموم مردم در دل شب برای تصمیم بر روزه و اجابت دعوت حق بر می خیزند مرحوم شیخ صدوق در من لا یحضره الفقیه هم بابی تحت عنوان ( ثواب السحور ) آورده  که در بر دارنده هفت روایت از معصومین (ع)‌ است.

۳ ـ از آن جهت که به طور کلی این ماه ماه قیام برای مبارزه با نفس و وسوسه های شیطانی و حرکت در طریق سیر و سلوک معنوی و خود سازی است ـ‌که مناسب ترین راه برکشاندن انسان به سوی مبارزات مخلصانه و فعالیتهای سیاسی اجتماعی برای خدا و در راه خداست ـ زمینه خودسازی انقلابی در این ماه بیشتر فراهم است.

استاد شهید مرتضی مطهری (ره ) در ارتباط با امتیاز بزرگ و ویژگی انحصاری نهضتهای الهی می گوید . اگر ما تاریخ را بررسی کنیم به این حقیقت می رسیم که در نهضت های مذهبی و دینی ،  در نهضت های آسیا چنین چیزی بوده که انبیا فرد را علیه خودش بر می انگیزند. اصلا توبه همین است توبه که واقعا یک حالت عالی انسانی است عبارت است از قیام انسان علیه  خودش ، یک قیام اصلاحی . من مخصوصاً یک وقت تعبیرات قرآن در مورد توبه را جمع کردم دیدم تعبیرات خیلی عالی و عجیبی است . قراینن مکرر می گوید : تاب و اصلح یک قیام اصلاحی از درون انسان ، قیام وجدان انسان علیه خودش، علیه اسراف کاریها و افراط کاری های خویش (۹)

_______________________________________________

۶ـ وسائل ج۷ ص ۲۲۷ بحار ج۹۶ ص ۳۵۹

۷ـ کافی ج۴ ، ص ۷۶

۸ـ مفاتیح الجنان ص ۳۰۰

۹ـ اسلام و مقتضیات زمان اثر استاد مطهری ـ چاپ انتشارات صدرا ج ۲ ص ۱۶۵

۱۰ـ بحار ج ۹۶ ص ۳۴

۱۱ـ وسائل ج۷ ص ۲۳۷

۱۲ـ بحار ج ۹۶ ص ۳۵۰

۱۳ـ همان ص ۳۴۸

۱۴ـ امالی مرحوم شیخ صدوق ص۳۳

۱۵ـ من لا یحضره الفقیه ج ۲ ص ۱۰۵