در ماه آخر حاملگی، دهانه رحم نرم می شود. موقع زایمان، انقباضات رحم که باعث درد زایمان می شود، زیاد می گردد و جنین در لگن مادر جای می گیرد. دهانه رحم کشیده و باز می شود و جنین به طرف پایین حرکت می کند و می چرخد تا سر او به طرف پایین قرار گیرد.

 
با هر انقباض رحم، علامت هایی به مغز فرستاده می شوند که باعث آزادشدن هورمون اکسی‌توسین می گردد. با آزاد شدن این هورمون، انقباضات شدت بیشتری می یابند.
 
اکسی توسین هورمونی است که در طی زایمان و بعد از آن نقش دارد. این هورمون بعد از باز شدن دهانه رحم و در طی زایمان آزاد می شود و باعث تسهیل زایمان و تحریک نوک سینه و آزاد شدن شیرمادر می شود.
 
درد زایمان
دردی است که بیشتر زنان از آن وحشت دارند. درد زایمان ناشی از انقباضات رحم است و باعث تسهیل زایمان می شود. افزایش شدت انقباضات باعث می شود که جنین به طرف دهانه رحم حرکت کند. اگر درد از بین برود، سیستم انقباض رحم عمل نمی کند و زایمان با سرعت کمتری انجام می شود. اگر درد زایمان زیاد شود، اندورفین به مقدار زیاد در بدن ترشح می شود و به صورت طبیعی باعث کاهش درد می شود.

اولین دیدار
بعد از تولد نوزاد، مادر او را در آغوش می گیرد، در حالی که هیجان زده و شگفت زده است و احساس غرور می کند. در این مرحله است که مادر و نوزاد از نظر جسمی و عاطفی به هم وابسته می شوند. نوزاد در آغوش مادر گرم می شود. در عرض مدت کمی، نوزاد دستانش را بر لبانش می گذارد و لبانش را می مکد، یعنی اینکه شیر می خواهد. در عرض چند ساعت و یا چند روز، نوزاد و مادر همدیگر را بهتر می شناسند و عاشق همدیگر می شوند.
 
فواید زایمان طبیعی برای نوزاد
- تکامل جنین: وقتی رشد جنین کامل می شود، زایمان طبیعی انجام می شود.
- کاهش مشکلات تنفسی: هنگامی که کودک از دهانه واژن با فشار عبور می کند، مایع آمنیوتیک از ریه نوزاد خارج می شود.
- دریافت باکتری های محافظت کننده: هنگامی که نوزاد از مجرای زایمان عبور می کند، باکتری های محافظت کننده را برمی دارد. این باکتری ها وارد روده نوزاد می شوند و سیستم ایمنی را شکل می دهند.
- عبور از مجرای زایمان، سیستم قلبی عروقی جنین را تحریک می کند و باعث گردش خون بهتر و آماده سازی او برای تولد می گردد.
- در طی زایمان طبیعی، نوزاد از امواج هورمونی در کاتکول آمین ها استفاده می کند. این هورمون ها باعث می شوند نوزاد هوشیار شود و با مادر خود ارتباط برقرار کند.
- هورمون اندورفین در جفت و بندناف موجود می باشد. این هورمون باعث می شود نوزاد بتواند خارج از رحم زندگی کند و راحت تر زایمان رخ دهد.

شیر مادر
- نوزادانی که با زایمان طبیعی به دنیا می آیند، دارای علاقه بیشتری در انجام رفتارهایی مانند مکیدن و گرفتن سینه مادر می باشند.
- تحقیقات نشان داده کودکانی که با زایمان طبیعی به دنیا می آیند، 20 درصد کمتر دچار بیماری دیابت نوع یک می شوند.
- زایمان طبیعی نسبت به سزارین باعث می شود که نوزاد بر استرس غلبه بیشتری داشته باشد.
- اگر زایمان طبیعی بدون استفاده از داروها باشد، نوزاد عوارض جانبی داروها را تجربه نخواهد کرد.
- بعد از زایمان طبیعی، تماس پوست به پوست در مادر و نوزاد رخ می دهد. این تماس دارای فواید روانی بسیاری برای نوزاد می باشد از جمله: رشد مطلوب مغز و مکیدن بهتر شیرمادر.
 
فواید زایمان طبیعی برای مادر
درد و ناراحتی بخشی از زایمان است، اما با زایمان طبیعی، زنان احساس قدرت و رضایت بیشتری دارند و از این حس که مادر شده اند لذت می برند.
- در این روش مادر هوشیار و آگاه می باشد و به جنین فشار وارد می کند تا به سمت مجرای زایمان حرکت کند.
- مادر نیازی به تزریق اکسی توسین برای شدت گرفتن انقباضات، قرار دادن سوند در مثانه و یا استفاده از انبرک جراحی ندارد.
- نسبت به سزارین، بهبودی سریع تر حاصل می شود و مدت زمان کوتاه تری را در زایشگاه باید ماند.
- خطر زخم شدن و ایجاد عفونت و مشکلات دیگر در زایمان بعدی وجود نخواهد داشت، مانند پارگی رحم در سزارین.
- مرگ و میر در این روش بسیار کمتر از سزارین است.
- زایمان طبیعی مقرون به صرفه تر است.
 
نکات لازم برای زایمان طبیعی
- باید قبل از زایمان در مورد این مسائل فکر کنید: انتخاب محل زایمان، برنامه ریزی تولد نوزاد، اطمینان از اینکه زایمان خوبی را خواهید داشت، آموزش های لازم برای زایمان و روش های مقابله با استرس.
- بسیاری از مادران با روش های تمدد اعصاب می توانند نوزاد خود را به راحتی شیر دهند و ناراحتی پس از زایمان را تحمل کنند.