نشست “هفته‌ی کایکاتور اجتماعی” ۱۴ اسفند ۱۳۹۵ در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان برگزار شد.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از خانه کاریکاتور اصفهان این نشست با عنوان “کارکردهای اجتماعی کاریکاتور و تأملی نشانه-معناشناختی در باب چیستی آن” با سخنرانی دکتر حمید رضا شعیری (نشانه‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران) به شرح زیر برگزار شد و حمید رضا شعیری سخنرانی خود را با اشاره به پیشینه ای از کاریکاتور ایران آغاز کرد.
خلاصه ای از مباحث ارائه شده توسط ایشان به شرح ذیل می باشد:
- کاریکاتور ابزاری است که می تواند به خوبی با مردم و جامعه حرف بزند. نفوذ کاریکاتور به فضای جدی یک عملکرد گفتمانی است، که راحت تر نفوذ می‌کند، حتی در بحث آموزش؛ مثلا: آلودگی، آب، تورم، فرار مغزها، بحران بیکاری و….
- از طریق آموزش به مردم می توانیم سبک زندگی را تغییر دهیم. رفته رفته سبک تبدیل به یک الگوی رفتاری برای نسل بعدی می‌شود. یک سبک را با گفتمان طنز و کاریکاتور می‌توان تلطیف کرد. کاریکاتور شکننده‌ی فضاهای جدی است.
- کاریکاتور نشانه ای دوگانه است : ظاهراً تفننی و طنز است ولی در باطن جدی است و ما را به امور فرهنگی و اجتماعی ارجاع می دهد.
- کاریکاتور قابلیت انتقال و گستره پذیری دارد.
- قرن ۱۹ دوران رشد کاریکاتور بود.
- کاریکاتور هنر سرعت است و می‌تواند یک روایت طولانی را مختصر و فشرده کند. مانند تبلیغات قدرت متقاعد کننده ندارد، بلکه می‌خواهد تلنگری بزند و شما را به فکر وا می‌دارد و تخیل را هم مورد آزمایش قرار می‌دهد ولی جبری در کار نیست.
- کاریکاتور با بحث رخدادها و وقایع زنده مرتبط است. جنبه‌ی اطلاع رسانی، کارکرد تفننی و کارکرد آموزشی و جنبه‌ی هنری دارد. کارکرد تخلیه‌ی روانی را نیز می‌توان این موارد اضافه نمود.
- نحوه و شیوه ی اجرای کاریکاتور جهت معناسازی و تاکید با توجه به پوشش و لباس و طبقات اجتماعی ارتباط دارد. گاهی ژست بدنی جای لباس را می گیرد.
- کاریکاتور قابلیت نمادسازی دارد و نماد می‌تواند، فرهنگ سازی و نشانه سازی کند. نماد در طول زمان شکل می‌گیرد.
- نماد یک باور است.
- کاریکاتور: استعاره سازی، ارجاع فرا متنی، بلاغت، مجاز و تکرار، رابطه ی علت و معلولی، رابطه هم پوشانی، رابطه ی تفسیری، تکمیلی، شناختی و… دارد.
