چرا بیشتر انسان‌ها راست دست هستند؟

معمولا کمتر پیش می‌آید که بیشتر مردم روی موضوعی توافق نظر حداکثری داشته باشند، اما حداقل یک چیز است که می‌توان گفت تعداد قابل توجهی آن را قبول دارند. کنترل کدام دست راحت‌تر است؟


اگر شما از یک دستتان برای نوشتن استفاده کنید به احتمال زیاد از همان دست برای غذا خوردن استفاده می کنید. خوب است بدانید 85 درصد از مردم دست راست را برای این کار انتخاب می کنند. براساس گزارش منتشر شده توسط ناتالی امونی، باستان شناس دانشگاه لیورپول، تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر این که اغلب افراد یک جمعیت انسانی چپ دست باشند، منتشر نشده است. ما می دانیم برخی وظایف تا حد زیادی به وسیله فعالیت های مغز در نیمکره چپ کنترل می شود. در حالی که نیمکره راست حاکم بر بقیه کارهاست.

به شکل گیج کننده ای عصب های متقاطعی در بین مغز و بدن مشاهده می شود و به این معنی است که سمت چپ مغز کنترل بیشتری بر سمت راست بدن داشته و برعکس. به عبارت دیگر نیمکره چپ مغز به کنترل حرکتی دست راست، چشم راست، پای راست و... کمک می کند. برخی معتقدند این تقسیم کار عصبی یکی از ویژگی های حیوانات بوده که در نیم میلیارد سال گذشته ایجاد شده است. شاید این نوع تکامل به دلیل کارآمدی بیشتر بوده تا اجازه دهد دو نیمکره مغزی محاسبات متفاوتی را به طور همزمان انجام دهند. برای مثال نیمکره چپ مغز ممکن است برای انجام کارهای معمولی (مثلا دنبال غذا گشتن) تکامل یافته باشد، در حالی که نیمکره راست مغز برای تشخیص و واکنش نسبت به چالش های غیرمنتظره در محیط (مثلا نزدیک شدن یک حیوان درنده) آزاد نگه داشته شده است. این نوع عملکرد را می توان در ماهی های مختلف، وزغ ها و پرندگان مشاهده کرد که همه آنها به احتمال زیاد به شکاری که با چشم راست دیده اند، حمله می کنند.

آن گونه که استفانی براچینی، دانشمند شناختی در نشریه تکامل بشری عنوان کرده ممکن است (هرچند اثبات آن سخت است) اجداد انسانی ما راه رفتن را به جای چهار دست و پا بر روی دو پا آغاز کرده باشند و دست هایشان را برای انجام کارهای جدید مانند ساختن ابزار آزاد گذاشته باشند. آنها برای به کارگیری متفاوت دستان خود مستعد بوده اند.

براچینی می گوید: تقویت عدم تقارن فردی ممکن است به محض این که انسان های اولیه یک وضع ثابت همیشگی استفاده از ابزار یا جستجوی غذا به خود گرفته اند آغاز شده باشد. برای اثبات این فرضیه براچینی نگاهی به عادت استفاده از یک دست در شامپانزه ها انداخت و دریافت زمانی که شامپانزه روی چهار دست و پا می ایستد، هیچ دستی بر دیگری تقدم عمل ندارد.

البته ظهور انسان های چپ دست یا راست دست به زمان استفاده از ابزارهای سنگی در دوران کهن باز می گردد که اجداد ما برای شکل دادن به سنگ ها از دست راست یا چپ استفاده می کردند. سابقه این موضوع به حدود دو میلیون سال قبل باز می گردد. ابزارهای سنگی که حدود 5 / 1 میلیون سال قبل در کوبی فورا، کنیا از سوی دو گونه انسان باستانی (هومو هابیلیس یا انسان ماهر و هومو ارکتوس یا انسان راست قامت) ساخت شده نشان می دهد که اکثرا راست دست بوده اند و زمانی که انسان هایدلبرگی در حدود 600 هزار سال قبل ظاهر شد اولویت راست دست بودن در جوامع ماقبل تاریخ به روشنی وجود دارد. استهلاک دندان های حفظ شده انسان هایدلبرگی نشان می دهد آنها معمولا غذا را با دست راست در دهان می گذاشته اند. این موضوع به ما می گوید چه وقتی تغییر رخ داده است، اما علت آن را بیان نمی کند. البته طبق فرضیه
Homo loquens استفاده ترجیحی از دست راست با تکامل زبان رخ داده و محصول ثانویه تکامل مغز انسان است، اما اثبات این فرضیه بسیار دشوار و حتی غیرممکن است. زیرا مستلزم انجام آزمایش های عصبی روی اجدادی است که در زمان های بسیار دور مرده اند.

حقیقت این است که شاید هرگز نتوانیم بفهمیم چرا اجداد ما بیشتر روی سمت راست بدن و سمت چپ مغز اتکا داشته اند.